ಕನ್ನಡ ವ್ಯಾಕರಣ
ಕನ್ನಡ ವರ್ಣಮಾಲೆ:
ಸ್ವರಗಳು (೬+೫+೨+೨=೧೫):
ಅ ಅ ಇ ಈ ಉ ಊ ಋ ಎ ಏ ಐ ಒಓ ಔ ಅಂ ಆಃ
ವ್ಯಂಜನಗಳು(೨೫+೯=೩೪)
ಕ ಖ ಗ ಘ ಙ್
ಚ್ ಚ ಜ ಝ ಞ್
ಟ್ ಠ ಡ್ ಢ ಣ
ತ ಥ ದ ಧ ನ
ಪ ಫ ಬ ಭ ಮ
ಯ ರ ಲ ವ ಶ ಷ ಸ ಹ ಳ
ಸ್ವರಗಳನ್ನು ಮತ್ತೆ ಹ್ರಸ್ವಸ್ವರ (ಅ,ಇ,ಉ,ಋ,ಎ,ಒ), ದೀರ್ಘಸ್ವರ (ಆ,ಈ,ಊ,ಏ,ಓ), ಪ್ಲುತ ಸ್ವರ (ಐ,ಔ) ಹಾಗೂ ಯೋಗವಾಹಕಗಳು(ಅನುಸ್ವರ-ಅಂ,ವಿಸರ್ಗ-ಆಃ) ಎಂದು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
ವ್ಯಂಜನಗಳ ವಿಂಗಡಣೆ:
೧.ವರ್ಗೀಯ ವ್ಯಂಜನಗಳು:
ಕ ಖ ಗ ಘ ಙ -ಕ ವರ್ಗ (ಕಂಠಸ್ಯಗಳು)
ಚ ಚ ಜ ಝ ಞ -ಚ ವರ್ಗ (ತಾಲವ್ಯಗಳು)
ಟ್ ಠ ಡ್ ಢ ಣ -ಟ ವರ್ಗ (ಮೂರ್ಧನ್ಯಗಳು)
ತ ಥ ದ ಧ ನ -ತ ವರ್ಗ (ದಂತ್ಯಾಕ್ಷರಗಳು)
ಪ ಫ ಬ ಭ ಮ -ಪ ವರ್ಗ (ಓಷ್ಠ್ಯಾಕ್ಷರಗಳು)
ವರ್ಗೀಯ ವ್ಯಂಜನಗಳನ್ನು ಮತ್ತೆ ಅಲ್ಪಪ್ರಾಣಾಕ್ಷರಗಳು(ಕ,ಚ,ಟ,ತ,ಪ ಮತ್ತು ಗ,ಜ,ಡ,ದ,ಬ), ಮಹಾಪ್ರಾಣಾಕ್ಷರಗಳು (ಖ,ಚ,ಠ,ಥ,ಫ ಮತ್ತು ಘಝ,ಧ,ಭ) ಹಾಗೂ ಅನುನಾಸಿಕಗಳು (ಙ,ಞ,ನ,ನ,ಮ) ಎಂದು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
೨. ಅವರ್ಗೀಯ ವ್ಯಂಜನಗಳು:
ಯ ರ ಲ ವ ಶ ಷ ಸ ಹ ಳ
ಹೀಗೆ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ೪೯ ಅಕ್ಷರಗಳಿವೆ.
ವಿಭಕ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯಗಳು:
೧.ಪ್ರಥಮ : ’ಉ’ ರಾಮನು (ಕತೃ)
೨.ದ್ವಿತೀಯ: ’ಅನ್ನು’ ರಾಮನನ್ನು (ಕರ್ಮ)
೩.ತೃತೀಯ: ’ಇಂದ’ ರಾಮನಿಂದ (ಕರಣ)
೪.ಚತುರ್ಥಿ: ’ಗೆ,ಕೆ,ಇಗೆ’ ರಾಮನಿಗೆ (ಕಾರಕ)
೫.ಪಂಚಮಿ: ’ದೆಸೆಯಿಂದ’ ರಾಮನ ದೆಸೆಯಿಂದ (ಸಂಪ್ರದಾನ)
೬.ಷಷ್ಟಿ: ’ಅ’ ರಾಮನ (ಅಪದಾನ)
೭.ಸಪ್ತಮಿ: ’ಅಲ್ಲಿ’ ರಾಮನಲ್ಲಿ
೮.ಸಂಭೋಧನಾ: ’ಏ’ ರಾಮನೇ
ವಾಕ್ಯಗಳು:
೧.ಸಾಮಾನ್ಯ ವಾಕ್ಯ
೨.ಸಂಯುಕ್ತ ವಾಕ್ಯ
೩.ಮಿಶ್ರ ವಾಕ್ಯ
ಕಾಲಗಳು:
೧.ಭೂತ ಕಾಲ
೨.ವರ್ತಮಾನ ಕಾಲ
೩.ಭವಿಷ್ಯತ್ ಕಾಲ
ಲಿಂಗಗಳು:
೧.ಸ್ತ್ರೀಲಿಂಗ
೨.ಪುಲ್ಲಿಂಗ
೩.ನಪುಂಸಕ ಲಿಂಗ
ವಚನಗಳು:
೧.ಏಕವಚನ
೨.ಬಹುವಚನ
ನಾಮಪದಗಳು:
೧.ರೂಢನಾಮ
೨.ಅನ್ವರ್ಥಕನಾಮ
೩.
೪.
ಅವ್ಯಯಗಳು:
ನುಡಿಗಟ್ಟುಗಳು:
ಜೋಡಿಪದಗಳು:
ಕ್ರಿಯಾಪದಗಳು:
ಸರ್ವನಾಮ ಪದಗಳು:
ನಾಮವಾಚಕ:
ಕ್ರಿಯಾವಿಶೇಷಣ:
ಸಂಧಿಗಳು: (ಅಕ್ಷರಗಳ ಜೋಡಣೆ)
೧.ಕನ್ನಡ ಸಂಧಿಗಳು:
೧.ಆಗಮ ಸಂಧಿ
-.’ಯ’ ಕಾರಗಮ
-.’ವ’ ಕಾರಗಮ
೨.ಆದೇಶ ಸಂಧಿ
೩.ಲೋಪ ಸಂಧಿ
೨. ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಂಧಿಗಳು:
೧.ಗುಣ ಸಂಧಿ
ಉ.ದಾ., ಶತಮಾನ + ಉತ್ಸವ =ಶತಮಾನೋತ್ಸವ
ಸುರ + ಈಶ = ಸುರೇಶ
೨.ಸವರ್ಣ ದೀರ್ಘ ಸಂಧಿ
ಉ.ದಾ., ಭಾವಾವೇಶ
ಅತೀಂದ್ರಿಯ
೩.ವೃದ್ಧಿ ಸಂಧಿ
ಉ.ದಾ., ಲೋಕ+ ಏಕವೀರ =ಲೋಕೈಕವೀರ
ಲಿಂಗ+ಐಕ್ಯ= ಲಿಂಗೈಕ್ಯ
೪.ಯಣ್ ಸಂಧಿ
ಉ.ದಾ.,
೫.ಅನುನಾಸಿಕ ಸಂಧಿ
೬.ಜಸ್ತ್ವ ಸಂಧಿ
೭.ಶ್ಚುತ್ವ ಸಂಧಿ
೮.ಶ್ಟುತ್ವ ಸಂಧಿ
೯.ವಿಸರ್ಗ ಸಂಧಿ
ಸಮಾಸಗಳು( ಪದಗಳ ಜೋಡಣೆ)
೧.ತತ್ಪುರುಷ
೨.ಕರ್ಮಧಾರಯ
೩.ದ್ವಿಗು
೪.ಕ್ರಿಯಾ
೫.ಗಮಕ
೬.ಅಂಶಿ
೭.ದ್ವಂದ್ವ
೮.ಬಹುರ್ವೀಹಿ
ಅಲಂಕಾರಗಳು:
೧.ಉಪಮಾಲಂಕಾರ
೨.ರೂಪಕಾಲಂಕಾರ
ಷಟ್ಪದಿಗಳು:
೧.ಭಾಮಿನಿ
೨.ವಾರ್ಧಕ
೩ಶರ
೪.ಕುಸುಮ
೫.ಭೋಗ
೬.ಪರಿವರ್ಧಿನಿ
ವೃತ್ತಗಳು / ಖ್ಯಾತ ಕರ್ನಾಟಕಗಳು:
೧.ಉತ್ಪಲಮಾಲಾವೃತ್ತ
೨.ಚಂಪಕಮಾಲಾವೃತ್ತ
೩.ಶಾರ್ದೂಲ ವಿಕ್ರೀಢಿತ ವೃತ್ತ
೪.ಮತ್ತೇಭ ವಿಕ್ರೀಢಿತ ವೃತ್ತ
೫.ಸ್ರಗ್ಧರ
೬.ಮಹಾ ಸ್ರಗ್ಧರ
ಕಂದಪದ್ಯಗಳು:
ರಗಳೆಗಳು:
೧. ಉತ್ಸಾಹ ರಗಳೆ
೨. ಮಂದಾನಿಲ ರಗಳೆ
೩. ಲಲಿತ ರಗಳೆ
ಸ್ವರಗಳು (೬+೫+೨+೨=೧೫):
ಅ ಅ ಇ ಈ ಉ ಊ ಋ ಎ ಏ ಐ ಒಓ ಔ ಅಂ ಆಃ
ವ್ಯಂಜನಗಳು(೨೫+೯=೩೪)
ಕ ಖ ಗ ಘ ಙ್
ಚ್ ಚ ಜ ಝ ಞ್
ಟ್ ಠ ಡ್ ಢ ಣ
ತ ಥ ದ ಧ ನ
ಪ ಫ ಬ ಭ ಮ
ಯ ರ ಲ ವ ಶ ಷ ಸ ಹ ಳ
ಸ್ವರಗಳನ್ನು ಮತ್ತೆ ಹ್ರಸ್ವಸ್ವರ (ಅ,ಇ,ಉ,ಋ,ಎ,ಒ), ದೀರ್ಘಸ್ವರ (ಆ,ಈ,ಊ,ಏ,ಓ), ಪ್ಲುತ ಸ್ವರ (ಐ,ಔ) ಹಾಗೂ ಯೋಗವಾಹಕಗಳು(ಅನುಸ್ವರ-ಅಂ,ವಿಸರ್ಗ-ಆಃ) ಎಂದು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
ವ್ಯಂಜನಗಳ ವಿಂಗಡಣೆ:
೧.ವರ್ಗೀಯ ವ್ಯಂಜನಗಳು:
ಕ ಖ ಗ ಘ ಙ -ಕ ವರ್ಗ (ಕಂಠಸ್ಯಗಳು)
ಚ ಚ ಜ ಝ ಞ -ಚ ವರ್ಗ (ತಾಲವ್ಯಗಳು)
ಟ್ ಠ ಡ್ ಢ ಣ -ಟ ವರ್ಗ (ಮೂರ್ಧನ್ಯಗಳು)
ತ ಥ ದ ಧ ನ -ತ ವರ್ಗ (ದಂತ್ಯಾಕ್ಷರಗಳು)
ಪ ಫ ಬ ಭ ಮ -ಪ ವರ್ಗ (ಓಷ್ಠ್ಯಾಕ್ಷರಗಳು)
ವರ್ಗೀಯ ವ್ಯಂಜನಗಳನ್ನು ಮತ್ತೆ ಅಲ್ಪಪ್ರಾಣಾಕ್ಷರಗಳು(ಕ,ಚ,ಟ,ತ,ಪ ಮತ್ತು ಗ,ಜ,ಡ,ದ,ಬ), ಮಹಾಪ್ರಾಣಾಕ್ಷರಗಳು (ಖ,ಚ,ಠ,ಥ,ಫ ಮತ್ತು ಘಝ,ಧ,ಭ) ಹಾಗೂ ಅನುನಾಸಿಕಗಳು (ಙ,ಞ,ನ,ನ,ಮ) ಎಂದು ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
೨. ಅವರ್ಗೀಯ ವ್ಯಂಜನಗಳು:
ಯ ರ ಲ ವ ಶ ಷ ಸ ಹ ಳ
ಹೀಗೆ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ೪೯ ಅಕ್ಷರಗಳಿವೆ.
ವಿಭಕ್ತಿ ಪ್ರತ್ಯಯಗಳು:
೧.ಪ್ರಥಮ : ’ಉ’ ರಾಮನು (ಕತೃ)
೨.ದ್ವಿತೀಯ: ’ಅನ್ನು’ ರಾಮನನ್ನು (ಕರ್ಮ)
೩.ತೃತೀಯ: ’ಇಂದ’ ರಾಮನಿಂದ (ಕರಣ)
೪.ಚತುರ್ಥಿ: ’ಗೆ,ಕೆ,ಇಗೆ’ ರಾಮನಿಗೆ (ಕಾರಕ)
೫.ಪಂಚಮಿ: ’ದೆಸೆಯಿಂದ’ ರಾಮನ ದೆಸೆಯಿಂದ (ಸಂಪ್ರದಾನ)
೬.ಷಷ್ಟಿ: ’ಅ’ ರಾಮನ (ಅಪದಾನ)
೭.ಸಪ್ತಮಿ: ’ಅಲ್ಲಿ’ ರಾಮನಲ್ಲಿ
೮.ಸಂಭೋಧನಾ: ’ಏ’ ರಾಮನೇ
ವಾಕ್ಯಗಳು:
೧.ಸಾಮಾನ್ಯ ವಾಕ್ಯ
೨.ಸಂಯುಕ್ತ ವಾಕ್ಯ
೩.ಮಿಶ್ರ ವಾಕ್ಯ
ಕಾಲಗಳು:
೧.ಭೂತ ಕಾಲ
೨.ವರ್ತಮಾನ ಕಾಲ
೩.ಭವಿಷ್ಯತ್ ಕಾಲ
ಲಿಂಗಗಳು:
೧.ಸ್ತ್ರೀಲಿಂಗ
೨.ಪುಲ್ಲಿಂಗ
೩.ನಪುಂಸಕ ಲಿಂಗ
ವಚನಗಳು:
೧.ಏಕವಚನ
೨.ಬಹುವಚನ
ನಾಮಪದಗಳು:
೧.ರೂಢನಾಮ
೨.ಅನ್ವರ್ಥಕನಾಮ
೩.
೪.
ಅವ್ಯಯಗಳು:
ನುಡಿಗಟ್ಟುಗಳು:
ಜೋಡಿಪದಗಳು:
ಕ್ರಿಯಾಪದಗಳು:
ಸರ್ವನಾಮ ಪದಗಳು:
ನಾಮವಾಚಕ:
ಕ್ರಿಯಾವಿಶೇಷಣ:
ಸಂಧಿಗಳು: (ಅಕ್ಷರಗಳ ಜೋಡಣೆ)
೧.ಕನ್ನಡ ಸಂಧಿಗಳು:
೧.ಆಗಮ ಸಂಧಿ
-.’ಯ’ ಕಾರಗಮ
-.’ವ’ ಕಾರಗಮ
೨.ಆದೇಶ ಸಂಧಿ
೩.ಲೋಪ ಸಂಧಿ
೨. ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಂಧಿಗಳು:
೧.ಗುಣ ಸಂಧಿ
ಉ.ದಾ., ಶತಮಾನ + ಉತ್ಸವ =ಶತಮಾನೋತ್ಸವ
ಸುರ + ಈಶ = ಸುರೇಶ
೨.ಸವರ್ಣ ದೀರ್ಘ ಸಂಧಿ
ಉ.ದಾ., ಭಾವಾವೇಶ
ಅತೀಂದ್ರಿಯ
೩.ವೃದ್ಧಿ ಸಂಧಿ
ಉ.ದಾ., ಲೋಕ+ ಏಕವೀರ =ಲೋಕೈಕವೀರ
ಲಿಂಗ+ಐಕ್ಯ= ಲಿಂಗೈಕ್ಯ
೪.ಯಣ್ ಸಂಧಿ
ಉ.ದಾ.,
೫.ಅನುನಾಸಿಕ ಸಂಧಿ
೬.ಜಸ್ತ್ವ ಸಂಧಿ
೭.ಶ್ಚುತ್ವ ಸಂಧಿ
೮.ಶ್ಟುತ್ವ ಸಂಧಿ
೯.ವಿಸರ್ಗ ಸಂಧಿ
ಸಮಾಸಗಳು( ಪದಗಳ ಜೋಡಣೆ)
೧.ತತ್ಪುರುಷ
೨.ಕರ್ಮಧಾರಯ
೩.ದ್ವಿಗು
೪.ಕ್ರಿಯಾ
೫.ಗಮಕ
೬.ಅಂಶಿ
೭.ದ್ವಂದ್ವ
೮.ಬಹುರ್ವೀಹಿ
ಅಲಂಕಾರಗಳು:
೧.ಉಪಮಾಲಂಕಾರ
೨.ರೂಪಕಾಲಂಕಾರ
ಷಟ್ಪದಿಗಳು:
೧.ಭಾಮಿನಿ
೨.ವಾರ್ಧಕ
೩ಶರ
೪.ಕುಸುಮ
೫.ಭೋಗ
೬.ಪರಿವರ್ಧಿನಿ
ವೃತ್ತಗಳು / ಖ್ಯಾತ ಕರ್ನಾಟಕಗಳು:
೧.ಉತ್ಪಲಮಾಲಾವೃತ್ತ
೨.ಚಂಪಕಮಾಲಾವೃತ್ತ
೩.ಶಾರ್ದೂಲ ವಿಕ್ರೀಢಿತ ವೃತ್ತ
೪.ಮತ್ತೇಭ ವಿಕ್ರೀಢಿತ ವೃತ್ತ
೫.ಸ್ರಗ್ಧರ
೬.ಮಹಾ ಸ್ರಗ್ಧರ
ಕಂದಪದ್ಯಗಳು:
ರಗಳೆಗಳು:
೧. ಉತ್ಸಾಹ ರಗಳೆ
೨. ಮಂದಾನಿಲ ರಗಳೆ
೩. ಲಲಿತ ರಗಳೆ
Comments
Post a Comment